1- Quyền kiến nghị trong đấu thầu
Quyền kiến nghị trong hoạt động đấu thầu nói chung và trong việc lựa chọn nhà thầu nói riêng được quy định chung tại khoản 1 Điều 89 Luật Đấu thầu năm 2023, theo đó: “1. Khi thấy quyền và lợi ích hợp pháp bị ảnh hưởng, nhà thầu, nhà đầu tư, cơ quan, tổ chức được kiến nghị người có thẩm quyền, chủ đầu tư, bên mời thầu xem xét lại các vấn đề trong quá trình lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư, kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư theo quy định tại các Điều 90, 91 và 92 của Luật này.”.
Như vậy, quyền kiến nghị trong đấu thầu là quyền của các chủ thể được Luật Đấu thầu quy định bao gồm nhà thầu, nhà đầu tư, cơ quan, tổ chức khi nhận thấy quyền và lợi ích hợp pháp của mình trong gói thầu bị ảnh hưởng. Quyền này chỉ được thực hiện khi đáp ứng được đầy đủ các điều kiện theo luật định.
2- Điều kiện giải quyết kiến nghị trong lựa chọn nhà thầu
Căn cứ khoản 2, 3 Điều 90 Luật Đấu thầu năm 2023, cần phải đáp ứng đồng thời và đầy đủ các điều kiện sau:
– Đơn kiến nghị là của nhà thầu tham dự thầu.
Điều này có nghĩa nhà thầu có kiến nghị yêu cầu giải quyết phải tham gia dự thầu đối với gói thầu này. Nếu nhà thầu không tham gia dự thầu thì tuyệt nhiên KHÔNG có quyền kiến nghị.
– Việc kiến nghị phải bằng đơn, có chữ ký, đóng dấu (nếu có) của người đại diện hợp pháp của nhà thầu. Đối với trường hợp đấu thầu qua mạng thì có thể dùng chữ ký số, và gửi trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.
– Nội dung kiến nghị chưa được nhà thầu khởi kiện, khiếu nại, tố cáo;
– Nội dung kiến nghị có liên quan trực tiếp đến kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu của nhà thầu.
– Đã nộp chi phí giải quyết kiến nghị cho bộ phận thường trực giúp việc của Chủ tịch Hội đồng tư vấn giải quyết kiến nghị trước hoặc đồng thời với đơn kiến nghị.
– Nhà thầu phải gửi đơn kiến nghị tới chủ đầu tư, người có thẩm quyền giải quyết trong thời hạn quy định.
Trường hợp thiếu một trong các điều kiện trên, người có thẩm quyền giải quyết có trách nhiệm gửi thông báo bằng văn bản cho nhà thầu, nhà đầu tư, cơ quan, tổ chức về việc không xem xét, giải quyết kiến nghị.
3- Chi phí giải quyết kiến nghị trong lựa chọn nhà thầu
Căn cứ khoản 8 Điều 12 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP ngày 27/02/2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu, chi phí cho Hội đồng tư vấn giải quyết kiến nghị (sau đây gọi là Hội đồng tư vấn) của nhà thầu về kết quả lựa chọn nhà thầu được tính theo tỷ lệ phần trăm so với giá dự thầu của nhà thầu có kiến nghị như sau:
– Giá dự thầu dưới 50.000.000.000 đồng, tỷ lệ 0,03% nhưng tối thiểu là 5.000.000 đồng;
– Giá dự thầu từ 50.000.000.000 đồng đến dưới 100.000.000.000 đồng, tỷ lệ 0,025% nhưng tối thiểu là 15.000.000 đồng;
– Giá dự thầu từ 100.000.000.000 đồng đến dưới 200.000.000.000 đồng, tỷ lệ 0,02% nhưng tối thiểu là 25.000.000 đồng;
– Giá dự thầu từ 200.000.000.000 đồng trở lên, tỷ lệ 0,015% nhưng tối thiểu là 40.000.000 đồng và tối đa là 60.000.000 đồng.
– Đối với gói thầu áp dụng phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ, hai giai đoạn hai túi hồ sơ, trường hợp nhà thầu có kiến nghị không được mở hồ sơ đề xuất về tài chính thì việc xác định chi phí cho Hội đồng tư vấn căn cứ vào giá gói thầu.
Chi phí trên được Hội đồng tư vấn khoán chi cho các thành viên của hội đồng, bộ phận thường trực giúp việc và chi phí khác để thực hiện việc tư vấn giải quyết kiến nghị.
Trường hợp kiến nghị của nhà thầu được kết luận là đúng, các tổ chức, cá nhân liên quan có trách nhiệm chi trả cho nhà thầu có kiến nghị số tiền bằng chi phí giải quyết kiến nghị mà nhà thầu có kiến nghị đã nộp; Trường hợp kiến nghị của nhà thầu được kết luận là không đúng, nhà thầu không được hoàn trả chi phí giải quyết kiến nghị.
Trường hợp trong quá trình kiến nghị, nhà thầu rút đơn kiến nghị thì chỉ được nhận lại 50% chi phí đã nộp trong trường hợp chưa thành lập Hội đồng tư vấn hoặc đã thành lập Hội đồng tư vấn nhưng chưa tổ chức họp hội đồng; trường hợp Hội đồng tư vấn đã tổ chức họp hội đồng thì nhà thầu không được hoàn trả chi phí giải quyết kiến nghị. Đối với số tiền còn lại sau khi hoàn trả cho nhà thầu và chi theo quy định (Bao gồm: chi trực tiếp thù lao cho các thành viên Hội đồng tư vấn để thực hiện nhiệm vụ, chi công tác phí, văn phòng phẩm, dịch thuật, in ấn, họp và các chi phí khác phục vụ giải quyết kiến nghị của nhà thầu; mức chi áp dụng theo quy định đối với các cơ quan quản lý nhà nước; chứng từ thu, chi thực hiện theo quy định), bộ phận thường trực giúp việc của Hội đồng tư vấn nộp vào ngân sách nhà nước trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày nhà thầu rút đơn kiến nghị.
4- Thẩm quyền giải quyết kiến nghị trong lựa chọn nhà thầu
Căn cứ khoản 6 Điều 77 và khoản 6 Điều 78; Khoản 2 và khoản 24 Điều 4 Luật Đấu thầu năm 2023, xác định thẩm quyền giải quyết kiến nghị trong lựa chọn nhà thầu gồm:
– Chủ đầu tư là cơ quan, tổ chức sở hữu vốn, vay vốn hoặc được giao trực tiếp quản lý, sử dụng vốn, quản lý quá trình thực hiện dự án; đơn vị sử dụng ngân sách; đơn vị dự toán trực tiếp sử dụng dự toán mua sắm ngoài ngân sách nhà nước; đơn vị mua sắm tập trung; hoặc
– Người có thẩm quyền là người quyết định đầu tư hoặc người quyết định việc mua sắm theo quy định của pháp luật.
5- Quy trình giải quyết kiến nghị trong lựa chọn nhà thầu
Nội dung trên được quy định cụ thể tại Điều 91 Luật Đấu thầu năm 2023, theo đó việc giải quyết kiến nghị trong lựa chọn nhà thầu được chia thành 02 trường hợp:
5.1. Trường hợp 1: Trước khi có thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu
– Nhà thầu, cơ quan, tổ chức gửi đơn kiến nghị đến chủ đầu tư trước khi kết quả lựa chọn nhà thầu được đăng tải trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Chủ đầu tư phải có văn bản giải quyết kiến nghị gửi đến nhà thầu, cơ quan, tổ chức trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn kiến nghị.
Trường hợp nhà thầu, cơ quan, tổ chức không đồng ý với kết quả giải quyết kiến nghị hoặc hết thời hạn quy định mà chủ đầu tư không có văn bản giải quyết kiến nghị thì nhà thầu, cơ quan, tổ chức có quyền gửi đơn kiến nghị đến người có thẩm quyền trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày hết hạn giải quyết kiến nghị hoặc ngày nhận được văn bản giải quyết kiến nghị của chủ đầu tư. Người có thẩm quyền phải có văn bản giải quyết kiến nghị gửi đến nhà thầu, cơ quan, tổ chức trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn kiến nghị của nhà thầu, cơ quan, tổ chức.
5.2. Trường hợp 2: Sau khi có thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu
Đối với trường hợp này, nhà thầu có kiến nghị được thực hiện theo một trong 02 quy trình sau đây:
5.2.1. Quy trình [1]
Nhà thầu gửi đơn kiến nghị đến chủ đầu tư trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày kết quả lựa chọn nhà thầu được đăng tải trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Sau khi nhận được đơn, trong thời hạn 07 ngày làm việc, chủ đầu tư phải có văn bản giải quyết kiến nghị gửi nhà thầu.
Trường hợp nhà thầu không đồng ý với kết quả giải quyết kiến nghị hoặc quá thời hạn quy định mà chủ đầu tư không có văn bản giải quyết thì nhà thầu có quyền gửi đơn kiến nghị tới người có thẩm quyền thông qua bộ phận thường trực trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày hết hạn giải quyết kiến nghị hoặc ngày nhận được văn bản giải quyết kiến nghị của chủ đầu tư. Người có thẩm quyền ban hành quyết định giải quyết kiến nghị về kết quả lựa chọn nhà thầu trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được ý kiến bằng văn bản của Hội đồng tư vấn giải quyết kiến nghị.
5.2.2. Quy trình [2]
Nhà thầu gửi đơn kiến nghị đến người có thẩm quyền thông qua bộ phận thường trực trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày kết quả lựa chọn nhà thầu được đăng tải trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Người có thẩm quyền ban hành quyết định giải quyết kiến nghị về kết quả lựa chọn nhà thầu trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được ý kiến bằng văn bản của Hội đồng tư vấn giải quyết kiến nghị.
Trong cả 02 quy trình trên, thời hạn giải quyết kiến nghị được tính từ ngày bộ phận hành chính của người có trách nhiệm giải quyết kiến nghị nhận được đơn kiến nghị hoặc ngày gửi đơn kiến nghị trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Trường hợp cần thiết, Hội đồng tư vấn giải quyết kiến nghị căn cứ đơn kiến nghị căn cứ đơn kiến nghị của nhà đầu tư đề nghị người có thẩm quyền xem xét tạm dừng việc ký kết, thực hiện hợp đồng. Trường hợp chấp thuận đề xuất của Hội đồng tư vấn giải quyết kiến nghị, trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được văn bản, người có thẩm quyền có văn bản thông báo tạm dừng việc ký kết, thực hiện hợp đồng, trong đó xác định rõ thời gian tạm dừng.
Việc giải quyết kiến nghị trong việc lựa chọn nhà thầu phải bằng văn bản, bao gồm các nội dung: Kết luận của chủ đầu tư/người có thẩm quyền về vấn đề kiến nghị của nhà thầu; Trường hợp vấn đề kiến nghị là đúng phải nêu rõ biện pháp, cách thức và thời gian khắc phục hậu quả (nếu có); Trường hợp vấn đề kiến nghị được kết luận là không đúng thì văn bản trả lời phải giải thích rõ lý do. Đồng thời, bộ phận thường trực giúp việc có trách nhiệm báo cáo người có thẩm quyền yêu cầu các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm liên đới chi trả cho nhà thầu có kiến nghị số tiền bằng số tiền mà nhà thầu có kiến nghị đã thực nộp cho Hội đồng tư vấn.
Trong trường hợp đã có văn bản kết luận cuối cùng của người có thẩm quyền, nhưng nhà thầu vẫn không đồng ý với nội dung giải quyết kiến nghị thì có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.
Trên đây là nội dung tư vấn về giải quyết kiến nghị trong lựa chọn nhà thầu. Hy vọng qua bài viết này sẽ cung cấp thêm những thông tin hữu ích cho các nhà thầu khi tham gia hoạt động đấu thầu.
Nếu bạn đọc có bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề này hoặc các vấn đề pháp lý khác, hãy liên hệ với Văn phòng Luật sư Tinh Hoa Việt, theo Hotline: 090.606.0784 – Hotline: 091.542.4860, Email: vplstinhhoaviet@gmail.com hoặc truy cập website: https://lstinhhoaviet.vn/ để được chúng tôi hỗ trợ nhanh nhất.
