Việc tuân thủ các quy định kỷ luật không chỉ giúp tổ chức hoạt động ổn định mà còn bảo vệ quyền lợi cho tất cả các bên liên quan. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người lao động có thể vi phạm kỷ luật lao động, dẫn đến việc bị xử lý theo các hình thức mà pháp luật quy định. Vậy, kỷ luật lao động là gì, và các hình thức xử lý cụ thể hiện nay ra sao?
1.Kỷ luật lao động là gì?
Theo Điều 117 Bộ luật Lao động năm 2019, kỷ luật lao động được hiểu là những quy định về việc tuân thủ thời gian làm việc, quy trình công nghệ và sự điều hành sản xuất, kinh doanh do người sử dụng lao động ban hành trong nội quy lao động và pháp luật quy định. Đây là công cụ để bảo đảm môi trường làm việc ổn định, đồng thời là cơ sở để xử lý khi người lao động vi phạm các quy định đã được thỏa thuận.
2.Các hình thức xử lý kỷ luật lao động hiện nay là gì?
Căn cứ theo Điều 124 Bộ luật Lao động 2019, có bốn hình thức xử lý kỷ luật lao động, từ nhẹ đến nặng, gồm:
Có 4 hình thức xử lý kỷ luật lao động:
- Khiển trách: đây là hình thức nhẹ nhất, áp dụng với các hành vi vi phạm lần đầu hoặc có mức độ nhẹ. Người sử dụng lao động có thể khiển trách bằng miệng hoặc bằng văn bản nhằm nhắc nhở người lao động tránh tái phạm trong tương lai.
- Kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng: hình thức này áp dụng đối với các vi phạm có mức độ nghiêm trọng hơn so với khiển trách. Việc này không chỉ là biện pháp kỷ luật mà còn có tính răn đe, khuyến khích người lao động chỉnh sửa hành vi của mình.
- Cách chức: là việc người có thẩm quyền, người sử dụng lao động ra quyết định cho người được bổ nhiệm đang giữ một vị trí nhất định thôi không giữ chức vụ đó nữa do vi phạm nội quy (hành vi vi phạm có mức độ nghiêm trọng hơn trong trường hợp khiển trách và kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng) lao động thuộc phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của người đó, không còn xứng đáng với sự tín nhiệm và trách nhiệm được giao. Cách chức chỉ đối với người có chức vụ và không có thời hạn. Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm của người lao động, người sử dụng lao động áp dụng hình thức cách chức đối với người lao động có chức vụ, quyền hạn. Việc áp dụng hình thức kỷ luật này như thế thì hoàn toàn do người sử dụng lao động quy định trong nội quy lao động.
- Sa thải: Trong bốn hình thức xử lý kỷ luật lao động thì sa thải là biện pháp nặng và nghiêm khắc nhất. Chấm dứt quan hệ lao động, chấm dứt nguồn kinh tế của người lao động và đôi khi ảnh hưởng tới tâm lý, uy tín của người lao động. Do đó, trong bốn hình thức, đây là hình thức xử lý kỷ luật được pháp luật quy định chặt chẽ nhất. Căn cứ Điều 125 Bộ luật Lao động năm 2019 hình thức kỷ luật sa thải được áp dụng trong các trường hợp sau:
– Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma túy trong phạm vi nơi làm việc, tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động;
– Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương mà tài phạm trong thời gian chưa xóa kỷ luật hoặc bị xử lý kỷ luật cách chức mà tái phạm.
– Tái phạm là trường hợp người lao động lặp lại hành vi vi phạm đã bị xử lý kỷ luật mà chưa được xóa bỏ luật theo quy định tại Điều 127 của Bộ luật Lao động năm 2019;
– Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn 01 tháng hoặc 20 ngày cộng dồn trong 01 năm mà không có lý do chính đáng. Trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm: thiên tai, hỏa hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và các trường hợp khác quy định trong nội quy lao động.
Như vậy, theo quy định hiện nay, khi tiến hành xử lý kỷ luật người lao động thì người sử dụng lao động được áp dụng 04 hình thức kỷ luật đó là: khiển trách, kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng, cách chức, sa thải. Ngoài bốn hình thức kỷ luật nêu trên, người sử dụng lao động không được áp dụng bất cứ hình thức kỷ luật lao động nào khác đối với người lao động có hành vi vi phạm kỷ luật lao động.
Việc lựa chọn hình thức kỷ luật nào để áp dụng đối với hành vi vi phạm nào do người sử dụng lao động quyết định căn cứ tính chất, mức độ lỗi của người vi phạm và phù hợp với nội quy lao động, thỏa ước lao động tập thể và quy định của pháp luật.
Theo đó, người sử dụng lao động có thể tự xác định và dự đoán các hành vi vi phạm có thể xảy ra trong đơn vị của mình để áp dụng các hình thức xử lý như khiển trách, kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng hoặc cách chức.
Riêng với hình thức xử lý kỷ luật sa thải, việc này sẽ tác động đáng kể đến quyền lợi của người lao động, bao gồm việc chấm dứt hợp đồng lao động, mất việc làm, dẫn đến không có thu nhập.
Nếu bạn đọc có bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề này hoặc các vấn đề pháp lý khác, hãy liên hệ với Văn phòng Luật sư Tinh Hoa Việt, theo Hotline: 08.7939.7939 và Email: vplstinhhoaviet@gmail.com hoặc truy cập website: https://lstinhhoaviet.vn/ để được chúng tôi hỗ trợ nhanh nhất.
