Việc xử lý kỷ luật người lao động (NLĐ) là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng từ phía người sử dụng lao động (NSDLĐ). Theo quy định của pháp luật hiện hành, các hình thức xử lý kỷ luật mà NSDLĐ có thể áp dụng là: khiển trách, kéo dài thời hạn nâng bậc lương không quá 6 tháng, cách chức, sa thải. Để đảm bảo quá trình xử lý kỷ luật diễn ra đúng pháp luật, công bằng và hiệu quả, NSDLĐ cần lưu ý một số điểm sau:
1.Căn cứ pháp lý rõ ràng:
Việc xử lý kỷ luật cần căn cứ vào Bộ luật Lao động 2019, đây là căn cứ pháp lý quan trọng nhất, quy định cụ thể các hình thức kỷ luật, thủ tục xử lý kỷ luật và các quyền lợi của NLĐ. Ngoài ra NSDLĐ cũng cần dựa trên Hợp đồng lao động đã ký với NLĐ và Nội quy lao động để làm rõ các nghĩa vụ của NLĐ và các hậu quả khi NLĐ vi phạm hợp đồng.
Để bảo vệ lợi ích cho NLĐ và tránh để NSDLĐ lạm quyền khi xử lý kỷ luật, NSDLĐ phải tuân thủ đúng nguyên tắc, thủ tục xử lý kỷ luật nếu không thì có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định số 28/2020/NĐ-CP. Một số quy định pháp luật điển hình mà NSDLĐ cần lưu ý ở đây là:
Điều 123 Bộ luật Lao động 2019 về thời hiệu xử lý kỷ luật lao động:
“1. Thời hiệu xử lý kỷ luật lao động là 6 tháng kể từ ngày xảy ra vi phạm, trường hợp hành vi vi phạm liên quan trực tiếp đến tài chính, tài sản, tiết lộ bí mật công nghệ, bí mật kinh doanh của người sử dụng lao động thì thời hiệu xử lý kỷ luật lao động là 12 tháng.”
Điều 121 Bộ luật Lao động 2019 về nguyên tắc xử lý kỷ luật lao động:
“2. Không được áp dụng nhiều hình thức xử lý kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động.
3.Khi một người lao động đồng thời có nhiều hành vi vi phạm kỷ luật lao động thì chỉ áp dụng hình thức kỷ luật cao nhất tương ứng với hành vi vi phạm nặng nhất.
4.Không được xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động đang trong thời gian sau đây:
a)Nghỉ ốm đau, điều dưỡng; nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động;
b)Đang bị tạm giữ, tạm giam;
c)Đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra xác minh và kết luận đối với hành vi vi phạm được quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 125 của Bộ luật này;
d)Người lao động nữ mang thai; người lao động nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
5.Không xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động vi phạm kỷ luật lao động trong khi mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.”
Điều 127. Các hành vi bị nghiêm cấm khi xử lý kỷ luật lao động
“1. Xâm phạm sức khỏe, danh dự, tính mạng, uy tín, nhân phẩm của người lao động.
2. Phạt tiền, cắt lương thay việc xử lý kỷ luật lao động.
3.Xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động có hành vi vi phạm không được quy định trong nội quy lao động hoặc không thỏa thuận trong hợp đồng lao động đã giao kết hoặc pháp luật về lao động không có quy định.”
2.Xác định rõ hành vi vi phạm:
NSDLĐ cần thu thập đầy đủ bằng chứng chứng minh NLĐ đã thực hiện hành vi vi phạm. Bằng chứng có thể là lời khai của nhân chứng, tài liệu, video, hình ảnh… Sau đó căn cứ vào tính chất, mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm để lựa chọn hình thức kỷ luật phù hợp.
3.Thủ tục xử lý kỷ luật:
Về trình tự, thủ tục, khi xử lý kỷ luật lao động, NSDLĐ phải tuân thủ các trình tự, thủ tục nhất định.
Bước 1: Xác nhận hành vi vi phạm kỷ luật lao động của NLĐ. NSDLĐ phải thông báo bằng văn bản cho NLĐ về việc bị xem xét kỷ luật, nội dung vi phạm và các bằng chứng liên quan. NLĐ có quyền được tự bào chữa hoặc nhờ người khác bào chữa.
Bước 2: Tổ chức họp xử lý kỷ luật lao động, trong đó Hội đồng kỷ luật cần có thành phần đại diện cho NSDLĐ và NLĐ để đảm bảo tính khách quan.
Bước 3: Ban hành quyết định xử lý kỷ luật lao động
Bước 4: Thông báo, công khai quyết định xử luật lao động
Việc xử lý kỷ luật nên được thực hiện một cách nhân văn, nhằm mục tiêu giáo dục và cải thiện hành vi của NLĐ. NSDLĐ phải xử lý kỷ luật trong thời hạn quy định của pháp luật đồng thời quá trình xử lý kỷ luật phải đảm bảo quyền lợi hợp pháp của NLĐ, không được phân biệt đối xử và đặc biệt là tất cả các tài liệu liên quan đến việc xử lý kỷ luật phải được lưu trữ đầy đủ để phục vụ cho việc kiểm tra, giám sát.
Nếu bạn đọc có bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề này hoặc các vấn đề pháp lý khác, hãy liên hệ với Văn phòng Luật sư Tinh Hoa Việt, Hotline: 08.7939.7939 và Email: vplstinhhoaviet@gmail.com hoặc truy cập website: https://lstinhhoaviet.vn/ để được chúng tôi hỗ trợ nhanh nhất.
