Những sửa đổi, bổ sung về tư cách hợp lệ của nhà thầu, nhà đầu tư theo quy định mới từ ngày 15/01/2025

Ngày 29/11/2024, Quốc hội đã ban hành Luật số 57/2024/QH15 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu. Luật trên có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/01/2025. Theo đó, tại Điều 4 đã có những quy định mới, sửa đổi, bổ sung về tư cách hợp lệ của nhà thầu, nhà đầu tư so với Luật Đấu thầu năm 2023. Vậy, cụ thể những điểm mới này là gì? Hãy cùng Văn phòng Luật sư Tinh Hoa Việt tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
1.Tư cách hợp lệ của nhà thầu, nhà đầu tư là gì?
Hiện pháp luật về đấu thầu không đưa ra định nghĩa cụ thể tư cách hợp lệ, mà được quy định tại một điều luật riêng bằng việc liệt kê các điều kiện đối với từng chủ thể. Như vậy, có thể hiểu tư cách hợp lệ là những điều kiện bắt buộc do pháp luật quy định đối với nhà thầu, nhà đầu tư trước khi tham gia dự thầu. Đây được coi là những điều kiện cần và đủ mà các chủ thể phải bảo đảm, nếu không sẽ bị loại.
2. Những sửa đổi, bổ sung về tư cách hợp lệ của nhà thầu, nhà đầu tư
Căn cứ khoản 2, khoản 3 Điều 4 Luật số 57/2024/QH15 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu:
[1] “… 2. Sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 1 Điều 5 như sau:
“a) Đối với nhà thầu, nhà đầu tư trong nước: là doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, tổ hợp tác, đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và tổ chức khác đăng ký thành lập, hoạt động theo quy định của pháp luật Việt Nam. Đối với nhà thầu, nhà đầu tư nước ngoài: có đăng ký thành lập, hoạt động theo pháp luật nước ngoài;”.”.
Đối chiếu với quy định cũ, Luật mới đã bổ sung thêm cụm từ “và tổ chức khác”. Việc bổ sung trên nhằm mục đích lấp khoảng trống pháp lý trong luật, góp phần bao quát phạm vi tham gia của các chủ thể, đồng thời dự liệu các trường hợp khác có thể phát sinh trong tương lai.
[2] Ngoài điểm mới trên, quy định về tư cách hợp lệ của nhà thầu, nhà đầu tư còn được sửa đổi, bổ sung gián tiếp tại Điều 6 về bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu với các điểm sau:
“3. Sửa đổi, bổ sung một số điểm, khoản của Điều 6 như sau:
a) Sửa đổi, bổ sung điểm d khoản 1 như sau:
“d) Chủ đầu tư, bên mời thầu, trừ trường hợp nhà thầu là đơn vị sự nghiệp công lập thuộc cơ quan quản lý nhà nước có chức năng, nhiệm vụ được giao phù hợp với tính chất gói thầu của cơ quan quản lý nhà nước đó và trừ trường hợp quy định tại khoản 4a Điều này.”;…
b) Sửa đổi, bổ sung điểm d khoản 4 như sau:
“d) Nhà thầu tham dự thầu với nhà thầu tư vấn cho gói thầu đó không có cổ phần hoặc phần vốn góp của nhau; không cùng có cổ phần hoặc phần vốn góp trên 20% của một tổ chức, cá nhân khác với từng bên, trừ trường hợp quy định tại khoản 4a Điều này.”;
c) Bổ sung khoản 4a vào sau khoản 4 như sau:
“4a. Công ty mẹ, công ty con, công ty thành viên trong tập đoàn kinh tế nhà nước, tổng công ty nhà nước được tham dự gói thầu của nhau nếu sản phẩm, dịch vụ thuộc gói thầu đó thuộc ngành, nghề sản xuất, kinh doanh chính của tập đoàn kinh tế nhà nước, tổng công ty nhà nước. Đối với gói thầu hỗn hợp mà tập đoàn kinh tế nhà nước hoặc công ty mẹ, công ty con, công ty thành viên trong tập đoàn kinh tế nhà nước làm chủ đầu tư, bên mời thầu, nhà thầu tham dự thầu và nhà thầu tư vấn lập, thẩm tra thiết kế kỹ thuật tổng thể, báo cáo nghiên cứu khả thi (trường hợp không lập thiết kế kỹ thuật tổng thể), báo cáo kinh tế kỹ thuật (trường hợp không lập báo cáo nghiên cứu khả thi, không lập thiết kế kỹ thuật tổng thể theo quy định của pháp luật về xây dựng) không được có cổ phần hoặc phần vốn góp của nhau, không cùng có cổ phần hoặc phần vốn góp trên 30% của một tổ chức, cá nhân khác với từng bên.”.”.
Quy định mới đã lược bỏ chủ thể (công ty thành viên, công ty con của tập đoàn, tổng công ty nhà nước) để tách thành một điều khoản riêng (khoản 4a). Việc này để phân định rõ chủ thể – doanh nghiệp nhà nước trong hoạt động đấu thầu. Nếu như Luật Đấu thầu năm 2023 chỉ quy định chung các trường hợp loại trừ để bảo đảm cạnh tranh thì Luật Đấu thầu mới đã liệt kê cụ thể các trường hợp, góp phần tháo gỡ các vướng mắc, bất cập của luật cũ trong hơn 01 năm áp dụng.
Trên đây là nội dung trình bày khái quát những sửa đổi, bổ sung về tư cách hợp lệ của nhà thầu, nhà đầu tư theo quy định mới từ ngày 15/01/2025. Hy vọng qua bài viết này sẽ cung cấp thêm những thông tin hữu ích cho các nhà thầu, nhà đầu tư, tổ chức và các cá nhân khi tham gia vào hoạt động đấu thầu.
Nếu bạn đọc có bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề này hoặc các vấn đề pháp lý khác, hãy liên hệ với Văn phòng Luật sư Tinh Hoa Việt, theo Hotline: 08.7939.7939; Email: vplstinhhoaviet@gmail.com hoặc Truy cập website: https://lstinhhoaviet.vn/ để được chúng tôi hỗ trợ.