Nguồn video: https://laodong.vn/video-xa-hoi/bi-buoc-thoi-viec-truoc-tet-vi-doanh-nghiep-ne-thuong-nld-nen-lam-gi-1291224.ldo?gidzl=Cc-FTpR4dsiqTOfsDT-URpTqYdqeY9OnBoUABYg1c6TzBOvwUT7CDdalZYfvXSisS7dQBJWndoGgCS6IP0
Người sử dụng lao động chỉ được đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong các trường hợp cụ thể được đã được quy định tại Điều 36, Bộ luật Lao động 2019, có thể kể đến như:
– Người lao động thường xuyên không hoàn thành công việc, tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng từ 05 ngày làm việc liên tục trở lên, không có mặt tại nơi làm việc sau 15 ngày kể từ ngày hết thời hạn tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động; cung cấp không trung thực thông tin khi giao kết hợp đồng làm ảnh hưởng đến việc tuyển dụng người lao động
– Bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 12 tháng liên tục đối với người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc đã điều trị 06 tháng liên tục đối với người làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ 12 tháng đến 36 tháng hoặc quá nửa thời hạn hợp đồng lao động đối với người làm việc theo hợp đồng có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa hồi phục.
– Do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, địch họa hoặc di dời, thu hẹp sản xuất, kinh doanh theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà người sử dụng lao động đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải giảm chỗ làm việc;
– Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định trừ trường hợp có thỏa thuận khác
Ngoài ra, mọi trường hợp khác chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động đều bị coi là trái pháp luật.
Khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, Ng sử dụng lao động phải thông báo trước cho người lao động
a) Ít nhất 45 ngày đối với hợp đồng lao động không xác định thời hạn;
b) Ít nhất 30 ngày đối với hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ 12 tháng đến 36 tháng;
c) Ít nhất 03 ngày làm việc đối với hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn dưới 12 tháng và đối với trường hợp bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 12 tháng liên tục đối với người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc đã điều trị 06 tháng liên tục đối với người làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ 12 tháng đến 36 tháng hoặc quá nửa thời hạn hợp đồng lao động đối với người làm việc theo hợp đồng có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa hồi phục Riêng 2 trường hợp người lao động tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng từ 05 ngày làm việc liên tục trở lên, hoặc người lao động không có mặt tại nơi làm việc sau 15 ngày kể từ ngày hết thời hạn tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động thì NSDLĐ có thể chấm dứt Hợp đồng ngay.
Khi đơn phương chấm dứt Hợp đồng lao động trái pháp luật , doanh nghiệp sẽ phải thực hiện các nghĩa vụ theo quy định của Bộ luật Lao động 2019 và có thể bị xử phạt hành chính theo quy định tại Nghị định 12/2022/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động.
Về nghĩa vụ đối với người lao động, khoản 1 Điều 41 Bộ luật Lao động 2019 quy định khi chấm dứt Hợp đồng lao động trái pháp luật:
- Người sử dụng lao động buộc phải nhận người lao động trở lại làm việc theo Hợp đồng lao động đã giao kết.
- Đồng thời phải trả tiền lương, đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trong những ngày người lao động không được làm việc
- Phải trả thêm cho người lao động một khoản tiền ít nhất bằng 02 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động.
- Trường hợp vi phạm quy định về thời hạn báo trước thì phải trả một khoản tiền tương ứng với tiền lương theo hợp đồng lao động trong những ngày không báo trước.
- Trường hợp người lao động không muốn tiếp tục làm việc thì ngoài khoản tiền nêu trên, người sử dụng lao động phải trả trợ cấp thôi việc đối với người lao động đã làm việc thường xuyên từ đủ 12 tháng trở lên, mỗi năm làm việc được trợ cấp một nửa tháng tiền lương.
Thời gian làm việc để tính trợ cấp thôi việc là tổng thời gian làm việc thực tế trừ đi thời gian đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp và thời gian đã được người sử dụng lao động chi trả trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm.
Trường hợp người sử dụng lao động không muốn nhận lại người lao động và người lao động đồng ý thì ngoài khoản tiền người sử dụng lao động phải trả theo quy định tại khoản 1 Điều 41 và trợ cấp thôi việc, hai bên thỏa thuận khoản tiền bồi thường thêm cho người lao động nhưng ít nhất bằng 02 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động để chấm dứt hợp đồng lao động.
Ngoài ra, tùy vào mức độ vi phạm của hành vi chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật mà người sử dụng lao động sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại chương II Nghị định 12/2022/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động.
Trao đổi với báo Lao động, Luật sư Nguyễn Thị Tình, Văn phòng Luật sư Tinh Hoa Việt – Đoàn Luật sư TP. Hà Nội trả lời nếu người lao động rơi vào trường hợp bị đuổi việc để “né thưởng”, việc đầu tiên, đó là người lao động cần bình tĩnh, chủ động thu thập, lưu giữ các hồ sơ, tài liệu liên quan trong suốt quá trình giao kết và thực hiện Hợp đồng lao động.
Nghiên cứu các quy định pháp luật, tham khảo tin tức từ báo chí, các phương tiện truyền thông để biết được các quyền, lợi ích chính đáng của mình, từ đó có thể tự mình yêu cầu người sử dụng lao động phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đối với mình hoặc nhờ Công đoàn là tổ chức đại diện người trong doanh nghiệp, các trung tâm hỗ trợ người lao động, trung tâm trợ giúp pháp lý, luật sư trợ giúp cho mình trong quá trình đấu tranh với người sử dụng lao động
Nếu người sử dụng lao động vẫn không thực hiện các nghĩa vụ mà pháp luật dã quy định, lúc này 2 bên được xác định là có tranh chấp về lao động. Trong trường hợp này, người lao động có thể đưa vụ việc ra giải quyết tại các cơ quan, tổ chức cá nhân có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động là Hòa giải viên lao động, hội đồng trọng tài lao động hoặc khởi kiện đến tòa án để bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
